Μια πολιτική και ιστορική υπόθεση άμεσα συνδεδεμένη με την Ελληνική πολιτιστική κληρονομιά, έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα στην Ιταλία.‘
Όπως γράφει η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera, η Γερμανία ζήτησε από την Ιταλία την επιστροφή του Δισκοβόλου Λαντσελότι, το οποίο θεωρείται το πολυτιμότερο ρωμαϊκό αντίγραφο του χαμένου, χάλκινου Δισκοβόλου του Μύρωνα.
Ο Δισκοβόλος είναι ένα διάσημο Ρωμαικό μαρμάρινο αντίγραφο, του χαμένου Ελληνικού ορειχάλκινου αυθεντικού, το οποίο φτιάχτηκε μεταξύ του 460-450 πΧ.
Ο Δισκοβόλος είναι φημισμένο χάλκινο έργο του αρχαίου Έλληνα καλλιτέχνη Μύρωνα που χρονολογείται γύρω στο 450 π.Χ.
Παρόλο που το πρωτότυπο έργο έχει χαθεί, τα μαρμάρινα ρωμαϊκά αντίγραφα που σώθηκαν ως τις μέρες μας – με πιστότερο αυτό του λεγόμενου Δισκοβόλου Lancelloti – σε συνδυασμό με την περιγραφή του Λουκιανού, οδήγησαν τους μελετητές στην ταύτιση των αντιγράφων με το χάλκινο πρωτότυπο των κλασικών χρόνων.
Το αίτημα υπέβαλε ο διευθυντής της γλυπτοθήκης του Μονάχου, Φλόριαν Κνάουφ, ο οποίος αναφέρθηκε, δίνοντας την δική του ερμηνεία, στην ιστορική περιπέτεια του αγάλματος: ο πρίγκιπας Λαντσελότι, όπως γράφει η «Corriere», υποχρεώθηκε να πουλήσει το άγαλμα στην Γερμανία το 1938, μετά από ισχυρή επιθυμία του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος είχε αποταθεί απευθείας στον Μπενίτο Μουσολίνι. Ο Χίτλερ είχε δει το άγαλμα κατά την επίσκεψή του στην ιταλική πρωτεύουσα, κατά το ίδιο έτος και αποφάσισε ότι έπρεπε να αποτελέσει μέρος των πολιτιστικών αγαθών της χώρας του. Η «υποχρεωτική πώληση» πραγματοποιήθηκε, παρά την αντίθετη γνώμη του τότε Ιταλού υπουργού Παιδείας Τζουζέπε Μποτάι και το Ιταλικού Ανώτατου Συμβουλίου Τεχνών και Επιστημών. Ο Δισκόβολος είχε ήδη μετατραπεί σε ένα από τα σύμβολα της ναζιστικής προπαγάνδας, με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου, το 1936.
Μετά την λήξη του πολέμου, το 1948, η ιταλική κυβέρνηση κατάφερε να συμπεριλάβει τον Δισκοβόλο Λαντσελότι στον κατάλογο έργων που είχαν εξαχθεί παράνομα από την χώρα και να πετύχει την επιστροφή του στην Ρώμη.
Τώρα, ο διευθυντής της γλυπτοθήκης του Μονάχου, υπογραμμίζει ότι «η επιστροφή αυτή στην Ιταλία, κατά την άποψη του μουσείου του και του κρατιδίου της Βαυαρίας, παραβίασε τον νόμο» και ότι οι ιταλικές αρχές, είχαν εγκρίνει την μεταφορά του αγάλματος στην Γερμανία. Η Corriere della Sera, όμως, υπενθυμίζει ότι η Γερμανία, «όπως απέδειξε και πρόσφατη έκθεση που πραγματοποιήθηκε στην Ρώμη, αφαίρεσε παράνομα από την Ιταλία πολλά αριστουργήματα της τέχνης, με εντολές του Χίτλερ, του Χέρμαν Γκέρινγκ και άλλων ισχυρών ονομάτων του ναζιστικού καθεστώτος ». Είναι κάθετα αντίθετος σε κάθε ενδεχόμενο επιστροφής.
Αξίζει να σημειωθεί οτι οι Γερμανοί είχαν συγκροτήσει από την αρχή του Πολέμου έναν κατάλογο, με έργα διαφόρων δημόσιων συλλογών, που εξέφραζαν κατ’ αυτούς την… “γερμανικότητα”. Και άρα, κατά την λογική τους, έπρεπε για τον λόγο αυτό να έρθουν στην Γερμανία…
Έτσι εκλάπησαν και από την Ελλάδα πολλά γλυπτά έργα τέχνης από ανασκαφές και από Ελληνικά Μουσεία απεριόριστης αξίας τα οποία μέχρι σήμερα στολίζουν τα Μουσεία της Γερμανίας ενώ είχαν υποσχεθεί πως μετά τον πόλεμο, θα παραδώσουν τα προϊόντα ανασκαφών δια του γερμανικού Ινστιτούτου. Αλλά η Ιστορία έχει αποδείξει πως οι εξουσιαστές και οι κατακτητές είναι αναιδείς και αλαζόνες. Απ’ τον κανόνα δεν εξαιρέθηκαν οι Γερμανοί – και πώς να το πράξει ένας λαός που πιστεύει πως είναι ανώτερος όλων των άλλων;..
Το ελληνικό υπουργείο έκαμε έκκληση (αρ. 36260/1198/13.7.1942) προς την ειδική γερμανική στρατιωτική υπηρεσία προστασίας μνημείων, περί τηρήσεως των αρχαιολογικών νόμων, αλλά οι Γερμανοί την επέστρεψαν πίσω αναιδέστατα ως απαράδεκτη.
Όταν οι Έλληνες αρχαιοφύλακες στην Κατοχή έκαμαν παρατηρήσεις στους κλέπτες Γερμανούς, η συνήθης απάντηση ήταν “μην ενδιαφέρεσθε, γιατί αυτά δεν είναι δικά σας…”
Είναι καθήκον .του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδος να εντάσσει και να ενσωματώνει στο Έθνος μας κάθε άνθρωπο και κάθε έργο ανθρώπου που ανήκει στο Γένος μας όπως και στην περίπτωση του αντιγράφου του ορειχάλκινου Δισκοβόλου. Γεγονός είναι ότι όσο δική της πολιτιστική κληρονομιά θεωρεί το άγαλμα η Γερμανία άλλο τόσο δική της πολιτιστική κληρονομιά θεωρεί και η Ιταλία όμως όπως λέει και η λαική ρήση δύο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα.
Ουσιαστικά θα πρέπει να κατασκευαστούν Μουσεία, όσα χρειαστούν για να φιλοξενούν, τα τεχνουργήματα των προγόνων μας και να γίνει μέσω του Ο.Η.Ε. η αναγνώριση των πνευματικών δικαιωμάτων σε ότι ανήκει στο Έθνος μας. Αυτό προυποθέτει μία Ελληνική κυβέρνηση.
Χούτου Θεολογία
